W świecie pełnym wyzwań zdrowia psychicznego, często nie wiemy, do kogo się zwrócić. Jako psycholog, znam ten problem z własnego doświadczenia. Zrozumienie roli psychologa w życiu człowieka jest kluczowe, aby wybrać właściwą pomoc. W tym artykule omówię, kim jest psycholog kliniczny. Wyjaśnię też różnice jaka jest między panią psycholog a psychoterapeuta. Zarysuję jakie są nurty terapeutyczne. Podpowiem również do kogo najlepiej iść ze swoim zdrowiem psychicznym.
Spis treści
Kim jest psycholog?
Psycholog to osoba, która ukończyła studia magisterskie z zakresu psychologii (konkretnie: psychologiczne, pedagogiczne, socjologiczne lub studia medyczne). W Polsce, aby zostać psychologiem, trzeba ukończyć 5-letnie studia magisterskie z psychologii. Posiada certyfikat wydawany przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne (albo jest w trakcie szkolenia). Absolwenci psychologii mogą pracować w różnych obszarach. Może to być psychoedukacja, poradnictwo, czy udzielanie pomocy psychologicznej w różnych instytucjach.
Różne rodzaje psychologów
Czym zajmuje się psycholog, jakie są rodzaje psychologów. Specjalizują się na przykład w:
- Psycholog interwencyjny: specjalizuje się w radzeniu sobie z kryzysami psychicznymi i przemocą domową.
- Psycholog dziecięcy: wspiera dzieci w trudnościach szkolnych i społecznych.
- Psycholog hospicyjny: towarzyszy umierającym pacjentom i ich rodzinom w trakcie ciężkiej choroby.
- Psycholog sądowy: opiniuje jako biegły w sprawach sądowych.
- Psycholog organizacji: dba o dobre praktyki w miejscu pracy i ogólny dobrostan pracowników.
Kiedy zwrócić się do psychologa?
Nie trzeba cierpieć na np. depresję, czy zaburzenia odżywiania. Nie trzeba mieć poważnych problemów, aby szukać pomocy psychologa. Wizytę u psychologa możesz traktować profilaktycznie. Tak jak badania krwi czy wizyty u dentysty. Psycholog pomoże w przejściu przez kryzys. Udzieli wsparcia w radzeniu sobie z trudnościami codziennymi. Przeprowadzi testy psychologiczne, wystawi diagnozę psychologiczną. Jeśli jest potrzebna do leczenia neurologicznego lub psychiatrycznego.
Ograniczenia psychologa
Ważne jest, aby pamiętać, że psycholog nie może wypisywania recept na lekarstwa. Tak więc nie oczekuj od niego leczenia farmakologicznego. Psycholog nie może prowadzić regularnej psychoterapii. W zakresie psychoterapii skorzystaj z usług psychoterapeuty.
Czy można skorzystać z pomocy psychologa za darmo?
Tak. Istnieje taka możliwość. Darmowa pomocy psychologicznej szukaj w miejscu zamieszkania. Gdzie można znaleźć darmowego psychologa? W Polsce, darmowe konsultacje psychologiczne są dostępne w publicznych placówkach ochrony zdrowia, przy kościołach, w ośrodkach pomocy społecznej, czy w niektórych organizacjach pozarządowych.
Psycholog i psychoterapeuta – to nie to samo
Psychologia to dziedzina wiedzy, która bada mechanizmy i procesy zachodzące w umyśle człowieka. To, co wydaje się jasne i oczywiste, często bywa mylące. Wiele osób nie rozróżnia psychologa od psychoterapeuty. To błąd, ponieważ to dwa różne zawody, choć oczywiście powiązane. Psycholog i psychoterapeuta zajmują się innymi aspektami, mają inne uprawnienia. Te zawody się uzupełniają, ale nie są tożsame.
Psycholog a psychoterapeuta – czym różni się psycholog od psychoterapeuty
Tak jak pisaliśmy psycholog to specjalista, który ukończył studia psychologiczne. Zdobył wiedzę na temat funkcjonowania ludzkiego umysłu, zachowania. Kompetencje psychologa, to udzielanie doraźnego wsparcia. W swojej pracy może za pomocą psychologicznych testów wyjade orzeczenia do sądu. Psycholog pomaga w sytuacjach kryzysowych. Nie może prowadzić psychoterapii jeśli nie ukończył (lub jest w toku kształcenia) szkoły psychoterapii.
Psychoterapeuta to osoba, która poza udzielaniem wsparcia, ma kwalifikacje do prowadzenia terapii. Psychoterapeuta pomaga rozwiązać nawracające problemy. Mogą to być psychoterapie indywidualne, albo tzw. dla małżeństw. Wtedy dwie w dwie para uczestniczy w psychoterapii. Świetnie to opisuje strona Pomocni, w zakładce psychoterapia par Poznań. Poprzez własną terapię pracuje nad powtarzającymi się schematami zachowania (w emocjach i przekonaniach pacjenta), albo w związku (mowa o psychoterapii par). Aby zostać psychoterapeutą, trzeba ukończyć specjalistyczne szkolenia. Szkolenia często prowadzone są przez organizacje takie jak Polskie Towarzystwo Psychiatryczne czy Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej. Szkolenie to trwa zazwyczaj cztery lata.
Dlaczego warto znać różnice?
Zrozumienie różnic między tymi dwoma zawodami jest kluczowe dla osób poszukujących pomocy. Psycholog może udzielić wsparcia i poradzić, jak poradzić sobie z sytuacją kryzysową. Jeśli jednak potrzebujemy głębszej pracy nad sobą, lepiej wybrać psychoterapeutę.
Nurty w psychoterapii
Psychoterapia nie jest jednorodna. Istnieją różne nurty terapeutyczne, które różnią się podejściem do procesu terapeutycznego i technikami pracy z pacjentem. Do najpopularniejszych należą:
- Nurt psychodynamiczny
- Nurt poznawczo-behawioralny
- Nurt humanistyczno-egzystencjalny
- Nurt systemowy
- Nurt integracyjny
Często do psychoterapeuty kieruje lekarz psychiatra aby sprawdzić, który nurt psychoterapii będzie dla pacjenta najlepszy. Następnie dany nurt wykorzystuje się do prowadzenia psychoterapii. Wybór odpowiedniego nurtu jest kluczowy dla terapii.
Niektóre formy terapii mogą być bardziej efektywne w przypadku konkretnych zaburzeń. Mimo to warto dodać, że ostateczny wybór zależy od pacjenta i jego problemów.
Skuteczność psychoterapii
Skuteczność psychoterapii zależy od wielu czynników. Największą wartość ma relacja z terapeutą. Relacja powinna być oparta na zaufaniu i poczuciu bezpieczeństwa. Dlatego jeśli zastanawiasz sie jakiego specjalisty potrzebujesz to za jedną z wytycznych (obok tego, że specjalista, to osoba która ukończył studia medyczne), to istotne jest aby znaleźć specjalistę, z którym czujemy się dobrze.
Przykład skuteczności psychoterapii
Pamiętam pacjenta (nazwijmy go Tomek), który przez długi czas borykał się z problemami w relacjach z innymi ludźmi. Tomek próbował różnych terapii. Po prawie 2 latach dopiero praca z psychoterapeutą nurtu systemowego przyniosła oczekiwane rezultaty. Dlaczego? Ponieważ nurt terapeutyczny skupia się na relacjach między ludźmi. Pomógł Tomkowi zrozumieć, jakie schematy zachowania powtarza. Jak one wpływają na relacje Tomka z innymi.
Decydując się na psychoterapię, warto zastanowić się, jaki nurt terapeutyczny będzie dla nas najbardziej odpowiedni. Tak jak zrobił to Tomek. Oczywiście, decyzję tę podejmuje się wspólnie z terapeutą. Warto znać różnice między poszczególnymi nurtami. Zastanowić się, które z nich najbardziej nam odpowiada.
Kto powinien iść do psychoterapeuty, a kto do psychologa?
Psycholog czy psychoterapeuta? Wybór zależy od problemu. Krótkotrwały kryzys? Psycholog. Nawracające problemy, powtarzające się schematy, trudności w relacjach, głębokie przekonania wpływające na życie? Psychoterapeuta. Psychoterapeuta ma specjalistyczne szkolenie. Prowadzi głębszą pracę. Może przynieść trwałe zmiany. Poprawić jakość życia.
Kto zajmuje się opracowaniem testów psychologicznych
Opracowywaniem testów psychologicznych zajmują się specjaliści. Psychometrzy, psycholodzy, naukowcy. Praca zespołowa. Testy muszą być wiarygodne, rzetelne, trafne. Oceniają zdolności, osobowość, zdrowie psychiczne. Ważny jest język, kultura. Proces tworzenia testów to ciężka praca. Wymaga wiedzy, doświadczenia, analizy danych. Każdy etap ma swoje znaczenie.
Psychiatra a zalecenia do leczenia farmakologicznego
Zrozumienie roli lekarza psychiatry jest bardzo istotne. Psychiatra to lekarz, który ocenia, czy nasz stan emocjonalny wymaga farmakoterapii, psychoterapii czy wystarczy opieka psychologa. Przykładowo Jacek cierpi na bezsenność. Jacek idzie do psychiatry. Psychiatra wie, że bezsenność może być pierwszym objawem depresji. Podobnie może być nawet z bólami brzucha. Bóle brzucha które nie ustępują mimo leczenia gastrologicznego. Emocje mogą wpływać na ból brzucha. Wtedy ważne jest, aby lekarz psychiatra pomógł nam je opanować.
